Baba-oğul milletvekilleri !
Meclis, yeni dönemde de vazgeçilmez aile üyelerini ağırlamaya devam ediyor.
01 Eylül 2007 10:47
Cumhuriyet döneminde siyaset sahnesine çıkan çoğu parti, Osmanlı’nın son döneminden miras bir geleneği devam ettirircesine atıldı politikaya. Önce ‘baba’ları ağırladı Meclis’ koltukları, ardından ‘oğul’ları… Çoğu akraba da katıldı bu ‘temsil’ zincirine… Ancak siyaset sahnesinde adlarından çok sık söz ettiren sadece üç aile yer aldı: İnönüler, Menderesler ve Özallar…
Türk siyasi tarihine hiç şüphesiz damgasına vuran köklü ailelerdi onlar. Çoğunun ortak özelliği Meclis’te güçlü temsil imkânına sahip olmalarıydı. Ancak hepsi de bugüne kadar sadece birer ‘lider’ çıkarabildi. İsmet İnönü’nün oğlu Erdal İnönü, Adnan Menderes’in oğlu Aydın Menderes ve Turgut Özal’ın oğlu Ahmet Özal, milletvekilli seçilmeyi başarsalar da babalarına yaklaşacak bir liderlik vasfı çizemediler. Hepsi ailelerinin onlara vermiş olduğu sorumlulukla hareket etti; ancak soyadlarının önüne çoğu zaman geçemediler.
BABALAR, OĞULLAR, AŞİRET REİSLERİ…
Yeni Meclis’te ne İnönü, ne Menderes ne de Özal ailesi var. 23. dönem Meclis’inin yüzde 80’i yenilendi. Ancak bazı vekillerin soyadları kulaklara yabancı gelmedi. Kimi babasının kaldığı yerden devam etmeye karar verdi. Kimi aşiretinin kendisine verdiği yetkiyle Meclis’te şanını sürdürmeye… Tuğrul Türkeş, Deniz Bölükbaşı, Mithat Melen, Faik Öztırak, Faruk Septioğlu, Süreyya Sadi Bilgiç ve Osman Yağmurdereli babalarının başlattığı siyasi geleneğin devamı olarak ilk defa girdiler Meclis’e. Soyadları o gün, onlar için daha bir önem kazandı. Hepsi Meclis koltuğuna oturduğunda ‘babalarının izlerini’ hissetti. Yemin ederken de bir yerlerden izlendiklerini… Eski ANAP Milletvekili Galip Demirel’in kızı Güldal Akşit de ikinci defa Meclis’e girmenin mutluluğunu yaşadı.
Meclis bu dönem sadece babalar ve çocuklarını değil, yıllar önce parlamentoya giren birçok vekilin akrabasını da ağırlıyor. MHP Kars Milletvekili Gürcan Dağdaş, eski Tarım Bakanı Bahri Dağdaş’ın yeğeni. Adalet eski Bakanı Cemil Çiçek’in amcaoğlu AK Parti Yozgat Milletvekili Mehmet Çiçek de aynı aileden ikinci defa Meclis’e girenlerden.
Parlamentoya yıllardır vekil gönderen aileler sadece siyasi arenada soyadıyla önemli mevkilerde görev yapanlar değil. Özellikle Doğu ve Güneydoğu’da çoğunluğu oluşturan aşiretler yıllardır Meclis’in vazgeçilmezleri arasında. İzol, Cevheri, Zeydan ve Şeyhanlı aşiretleri diğer dönemlerde olduğu gibi bu Meclis’te de temsil imkânına kavuştu.
MECLİS’TE YAŞAYAN TARİH...
Meclis’in ikinci kuşak vekillerinin önemli bir kısmı MHP’de yer alıyor. Türkeş ailesini bu dönem iki milletvekili temsil ediyor. MHP lideri merhum Alparslan Türkeş’in oğlu Tuğrul Türkeş ve damadı Hamza Hamit Homriş. Siyasetin renkli simalarından biri olan eski Millet Partisi Başkanı Osman Bölükbaşı’nın oğlu eski büyükelçi Deniz Bölükbaşı da MHP Ankara milletvekili olarak parlamentoda görev alanlar arasında. MHP İstanbul Milletvekili Mithat Melen de eski başbakanlardan Ferit Melen’in oğlu.
Babadan kalma siyaseti devam ettirme geleneği en az CHP’de görülüyor artık. CHP’nin köklü ailelerinden biri, Öztrak ailesi. Bu yıl Meclis’e giren eski Hazine Müsteşarı CHP Tekirdağ Milletvekili Faik Öztrak, ailenin Meclis’teki son temsilcisi. Öztrak ailesi ilk olarak Mustafa Faik Öztrak’ı Meclis’e gönderdi yıllar önce. Kendisi çok partili dönemde Dahiliye Vekilliği (İçişleri Bakanlığı) ve TBMM Başkanvekilliği yaptı. Ailenin beş ferdinden biri olan Orhan Öztrak da babası gibi siyaseti seçenlerdendi. CHP Tekirdağ Milletvekilliği, Gümrük ve Tekel Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı görevlerinde bulundu. Orhan Öztrak’ın kardeşi Adnan Öztrak TRT’nin ilk genel müdürlüğünü yapmıştı. Faik Öztrak’ın babası İlhan Bey ise, 12 Mart döneminde Devlet Bakanlığı, Fahri Korutürk ve İhsan Çağlayangil dönemlerinde de Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği yaptı.
ISPARTA’DAN BİLGİÇLER, ELAZIĞ’DAN SEPTİOĞULLARI
AK Parti’de babadan oğula siyaseti devam ettiren üç isim var: Yağmurdereli, Septioğlu ve Bilgiç aileleri. AK Parti İstanbul Milletvekili Osman Yağmurdereli, DP ve Adalet Partisi’nin (AP) kurucularından, birinci dönem Trabzon Milletvekili Zeki Yağmurdereli’nin oğlu. Parti grubuna katılımında “Meclis hep açık kalmalı” diyerek babasının vasiyetini yerine getirdiğini anlatan Yağmurdereli, siyasetin kendisi için “baba yadigârı” olduğunu söylüyor. Osman Yağmurdereli’nin siyasette bir diğer akrabası da Veysel Atasoy. ANAP eski milletvekili ve bakanlardan Atasoy, Yağmurdereli’nin kayınbiraderi.
Siyaset hayatında önemli yer tutan ailelerden biri de Bilgiç ailesi. Isparta denildiğinde akla ilk gelen Dokuzuncu Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel olsa da Bilgiç ailesi Demokrat Parti zamanından beri Meclis’e vekil gönderiyor. Ailenin son temsilcisi ise AK Parti Isparta Milletvekili Süreyya Sadi Bilgiç. Aile, Meclis’e ilk olarak 50 yıl önce vekil gönderdi. 1950’den 27 Mayıs ihtilaline kadar DP Isparta milletvekilliği yapan Sait Bilgiç, Yassıada’da idamla yargılanan vekiller arasında yer aldı. Bilgiç ailesinin politikada ikinci temsilcisi ise Dr. Sadettin Bilgiç oldu. 1961’den 1980’e kadar siyasi hayatına devam eden Bilgiç, AP Isparta milletvekili olarak Meclis’te yer aldı.
Ulaştırma ve Savunma Bakanlığı görevlerinde bulundu. Bilgiç ailesinin Meclis’teki yeni yüzü 23. dönem milletvekili Süreyya Sadi Bilgiç, ailenin siyasetteki yerini “bir gelenek ve demokrasi sevdası” şeklinde yorumluyor. Kişilerin bireysel tercihlerinin de önemli olduğunu vurgulayan Bilgiç, ailenin siyasetteki düsturlarını şöyle sıralıyor: “Türkiye’deki laik ve demokratik sisteme sahip çıkmak, yetkinin ve meşruiyetin milletten geldiğini unutmamak, siyaseti kariyer değil, hizmet olarak görmek.”
AK Parti Elazığ Milletvekili Faruk Septioğlu da baba mesleğini seçenlerden. Elazığ’ın köklü ailelerinden olan Septioğulları’nı, Meclis’in renkli siması Ali Rıza Septioğlu ile hatırlıyor herkes. Meclis’te beş dönem milletvekilliği yapan, Elazığ’da yüzde 42 gibi partiler üstü bir oy alarak Meclis’e giren Septioğlu, üçüncü Ecevit Hükümeti’nin Metoroloji’den Sorumlu Devlet Bakanı’ydı. Meclis’in en yaşlı üyesi sıfatıyla geçici olarak TBMM başkanlığı yaptığı günlerden tatlı ve muzip hatıralarıyla anıldı merhum Septioğlu.
ŞANLIURFA’DAN ÜÇ AİLE: İZOLLAR, CEVHERİLER, ŞEYHANLILAR
Bu dönem Meclis’te temsilcileri olan aşiretlerin çoğu AK Parti’de yer alıyor. AK Parti’nin Şanlıurfa milletvekilleri Zülfikar İzol, Eyüp Cenap Gülpınar ve Sabahattin Cevheri, kentin ünlü aşiretlerini Meclis’te temsil eden isimler. Urfa’nın en büyük aşiretlerinden biri olan Şeyhanlılar bugüne kadar dört milletvekili gönderdi Meclis’e. Aşiretin reisi Ömer Cevheri ilk olarak 1950’de parlamentoya girerek aileyi temsil etti. Ardından oğlu Necmettin Cevheri atıldı siyaset hayatına. Son olarak Doğru Yol Partisi’nde (DYP) Genel Başkan Yardımcısı olan Cevheri, yedi dönem milletvekilliği yaparak rekor kırdı. Aynı aşiretin Meclis’e gönderdiği bir diğer isim geçen yıl genel kurulda hayatını kaybeden Fevzi Şıhanlıoğlu’ydu. Cevheri aşireti, DYP’nin 2002 seçimlerinde kendilerine yer vermemesiyle Meclis’e tekrar giremedi. Ancak Necmettin Cevheri’nin yeğeni Sabahattin Cevheri seçimlere bağımsız girerek geçen dönem Meclis’te yer almayı başardı. 22 Temmuz seçimlerinde AK Parti’ye geçen Sabahattin Cevheri, parlamentoda Şeyhanlı ailesinin son temsilcisi oldu.
AK Parti Şanlıurfa Milletvekili Zülfikar İzol, Türkiye’nin en büyük aşiretlerinden İzol aşiretinin reisi. Hilvan’dan Malatya’ya kadar uzanan aşiretin yaklaşık 30 bin oyu var. Refah Partisi ve Fazilet Partisi’nin kurucularından olan İzol, 20 ve 21. dönemde Urfa milletvekili olarak Meclis’e girdi. AK Parti’nin kuruluşunda da yer alan Zülfikar İzol, 22 ve 23. dönemde Meclis’e girerek dört dönemdir milletvekilliği yapıyor.
AK Parti’nin Urfa milletvekillerinden diğer bir isim ise Eyüp Cenap Gürpınar. Kendisi Siverek bölgesinde itibar gören merhum Şeyh Halit Gürpınar’ın oğlu. Anavatan Partisi’yle başladığı siyasi hayatını bu dönem AK Parti’de devam ettiriyor. Devlet Bakanlığı da yapan Gürpınar’ın Meclis’te dördüncü dönemi.
...devamı ikinci yazıda...
Meclis, yeni dönemde de vazgeçilmez aile üyelerini ağırlamaya devam ediyor.
01 Eylül 2007 10:47
Cumhuriyet döneminde siyaset sahnesine çıkan çoğu parti, Osmanlı’nın son döneminden miras bir geleneği devam ettirircesine atıldı politikaya. Önce ‘baba’ları ağırladı Meclis’ koltukları, ardından ‘oğul’ları… Çoğu akraba da katıldı bu ‘temsil’ zincirine… Ancak siyaset sahnesinde adlarından çok sık söz ettiren sadece üç aile yer aldı: İnönüler, Menderesler ve Özallar…
Türk siyasi tarihine hiç şüphesiz damgasına vuran köklü ailelerdi onlar. Çoğunun ortak özelliği Meclis’te güçlü temsil imkânına sahip olmalarıydı. Ancak hepsi de bugüne kadar sadece birer ‘lider’ çıkarabildi. İsmet İnönü’nün oğlu Erdal İnönü, Adnan Menderes’in oğlu Aydın Menderes ve Turgut Özal’ın oğlu Ahmet Özal, milletvekilli seçilmeyi başarsalar da babalarına yaklaşacak bir liderlik vasfı çizemediler. Hepsi ailelerinin onlara vermiş olduğu sorumlulukla hareket etti; ancak soyadlarının önüne çoğu zaman geçemediler.
BABALAR, OĞULLAR, AŞİRET REİSLERİ…
Yeni Meclis’te ne İnönü, ne Menderes ne de Özal ailesi var. 23. dönem Meclis’inin yüzde 80’i yenilendi. Ancak bazı vekillerin soyadları kulaklara yabancı gelmedi. Kimi babasının kaldığı yerden devam etmeye karar verdi. Kimi aşiretinin kendisine verdiği yetkiyle Meclis’te şanını sürdürmeye… Tuğrul Türkeş, Deniz Bölükbaşı, Mithat Melen, Faik Öztırak, Faruk Septioğlu, Süreyya Sadi Bilgiç ve Osman Yağmurdereli babalarının başlattığı siyasi geleneğin devamı olarak ilk defa girdiler Meclis’e. Soyadları o gün, onlar için daha bir önem kazandı. Hepsi Meclis koltuğuna oturduğunda ‘babalarının izlerini’ hissetti. Yemin ederken de bir yerlerden izlendiklerini… Eski ANAP Milletvekili Galip Demirel’in kızı Güldal Akşit de ikinci defa Meclis’e girmenin mutluluğunu yaşadı.
Meclis bu dönem sadece babalar ve çocuklarını değil, yıllar önce parlamentoya giren birçok vekilin akrabasını da ağırlıyor. MHP Kars Milletvekili Gürcan Dağdaş, eski Tarım Bakanı Bahri Dağdaş’ın yeğeni. Adalet eski Bakanı Cemil Çiçek’in amcaoğlu AK Parti Yozgat Milletvekili Mehmet Çiçek de aynı aileden ikinci defa Meclis’e girenlerden.
Parlamentoya yıllardır vekil gönderen aileler sadece siyasi arenada soyadıyla önemli mevkilerde görev yapanlar değil. Özellikle Doğu ve Güneydoğu’da çoğunluğu oluşturan aşiretler yıllardır Meclis’in vazgeçilmezleri arasında. İzol, Cevheri, Zeydan ve Şeyhanlı aşiretleri diğer dönemlerde olduğu gibi bu Meclis’te de temsil imkânına kavuştu.
MECLİS’TE YAŞAYAN TARİH...
Meclis’in ikinci kuşak vekillerinin önemli bir kısmı MHP’de yer alıyor. Türkeş ailesini bu dönem iki milletvekili temsil ediyor. MHP lideri merhum Alparslan Türkeş’in oğlu Tuğrul Türkeş ve damadı Hamza Hamit Homriş. Siyasetin renkli simalarından biri olan eski Millet Partisi Başkanı Osman Bölükbaşı’nın oğlu eski büyükelçi Deniz Bölükbaşı da MHP Ankara milletvekili olarak parlamentoda görev alanlar arasında. MHP İstanbul Milletvekili Mithat Melen de eski başbakanlardan Ferit Melen’in oğlu.
Babadan kalma siyaseti devam ettirme geleneği en az CHP’de görülüyor artık. CHP’nin köklü ailelerinden biri, Öztrak ailesi. Bu yıl Meclis’e giren eski Hazine Müsteşarı CHP Tekirdağ Milletvekili Faik Öztrak, ailenin Meclis’teki son temsilcisi. Öztrak ailesi ilk olarak Mustafa Faik Öztrak’ı Meclis’e gönderdi yıllar önce. Kendisi çok partili dönemde Dahiliye Vekilliği (İçişleri Bakanlığı) ve TBMM Başkanvekilliği yaptı. Ailenin beş ferdinden biri olan Orhan Öztrak da babası gibi siyaseti seçenlerdendi. CHP Tekirdağ Milletvekilliği, Gümrük ve Tekel Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı görevlerinde bulundu. Orhan Öztrak’ın kardeşi Adnan Öztrak TRT’nin ilk genel müdürlüğünü yapmıştı. Faik Öztrak’ın babası İlhan Bey ise, 12 Mart döneminde Devlet Bakanlığı, Fahri Korutürk ve İhsan Çağlayangil dönemlerinde de Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği yaptı.
ISPARTA’DAN BİLGİÇLER, ELAZIĞ’DAN SEPTİOĞULLARI
AK Parti’de babadan oğula siyaseti devam ettiren üç isim var: Yağmurdereli, Septioğlu ve Bilgiç aileleri. AK Parti İstanbul Milletvekili Osman Yağmurdereli, DP ve Adalet Partisi’nin (AP) kurucularından, birinci dönem Trabzon Milletvekili Zeki Yağmurdereli’nin oğlu. Parti grubuna katılımında “Meclis hep açık kalmalı” diyerek babasının vasiyetini yerine getirdiğini anlatan Yağmurdereli, siyasetin kendisi için “baba yadigârı” olduğunu söylüyor. Osman Yağmurdereli’nin siyasette bir diğer akrabası da Veysel Atasoy. ANAP eski milletvekili ve bakanlardan Atasoy, Yağmurdereli’nin kayınbiraderi.
Siyaset hayatında önemli yer tutan ailelerden biri de Bilgiç ailesi. Isparta denildiğinde akla ilk gelen Dokuzuncu Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel olsa da Bilgiç ailesi Demokrat Parti zamanından beri Meclis’e vekil gönderiyor. Ailenin son temsilcisi ise AK Parti Isparta Milletvekili Süreyya Sadi Bilgiç. Aile, Meclis’e ilk olarak 50 yıl önce vekil gönderdi. 1950’den 27 Mayıs ihtilaline kadar DP Isparta milletvekilliği yapan Sait Bilgiç, Yassıada’da idamla yargılanan vekiller arasında yer aldı. Bilgiç ailesinin politikada ikinci temsilcisi ise Dr. Sadettin Bilgiç oldu. 1961’den 1980’e kadar siyasi hayatına devam eden Bilgiç, AP Isparta milletvekili olarak Meclis’te yer aldı.
Ulaştırma ve Savunma Bakanlığı görevlerinde bulundu. Bilgiç ailesinin Meclis’teki yeni yüzü 23. dönem milletvekili Süreyya Sadi Bilgiç, ailenin siyasetteki yerini “bir gelenek ve demokrasi sevdası” şeklinde yorumluyor. Kişilerin bireysel tercihlerinin de önemli olduğunu vurgulayan Bilgiç, ailenin siyasetteki düsturlarını şöyle sıralıyor: “Türkiye’deki laik ve demokratik sisteme sahip çıkmak, yetkinin ve meşruiyetin milletten geldiğini unutmamak, siyaseti kariyer değil, hizmet olarak görmek.”
AK Parti Elazığ Milletvekili Faruk Septioğlu da baba mesleğini seçenlerden. Elazığ’ın köklü ailelerinden olan Septioğulları’nı, Meclis’in renkli siması Ali Rıza Septioğlu ile hatırlıyor herkes. Meclis’te beş dönem milletvekilliği yapan, Elazığ’da yüzde 42 gibi partiler üstü bir oy alarak Meclis’e giren Septioğlu, üçüncü Ecevit Hükümeti’nin Metoroloji’den Sorumlu Devlet Bakanı’ydı. Meclis’in en yaşlı üyesi sıfatıyla geçici olarak TBMM başkanlığı yaptığı günlerden tatlı ve muzip hatıralarıyla anıldı merhum Septioğlu.
ŞANLIURFA’DAN ÜÇ AİLE: İZOLLAR, CEVHERİLER, ŞEYHANLILAR
Bu dönem Meclis’te temsilcileri olan aşiretlerin çoğu AK Parti’de yer alıyor. AK Parti’nin Şanlıurfa milletvekilleri Zülfikar İzol, Eyüp Cenap Gülpınar ve Sabahattin Cevheri, kentin ünlü aşiretlerini Meclis’te temsil eden isimler. Urfa’nın en büyük aşiretlerinden biri olan Şeyhanlılar bugüne kadar dört milletvekili gönderdi Meclis’e. Aşiretin reisi Ömer Cevheri ilk olarak 1950’de parlamentoya girerek aileyi temsil etti. Ardından oğlu Necmettin Cevheri atıldı siyaset hayatına. Son olarak Doğru Yol Partisi’nde (DYP) Genel Başkan Yardımcısı olan Cevheri, yedi dönem milletvekilliği yaparak rekor kırdı. Aynı aşiretin Meclis’e gönderdiği bir diğer isim geçen yıl genel kurulda hayatını kaybeden Fevzi Şıhanlıoğlu’ydu. Cevheri aşireti, DYP’nin 2002 seçimlerinde kendilerine yer vermemesiyle Meclis’e tekrar giremedi. Ancak Necmettin Cevheri’nin yeğeni Sabahattin Cevheri seçimlere bağımsız girerek geçen dönem Meclis’te yer almayı başardı. 22 Temmuz seçimlerinde AK Parti’ye geçen Sabahattin Cevheri, parlamentoda Şeyhanlı ailesinin son temsilcisi oldu.
AK Parti Şanlıurfa Milletvekili Zülfikar İzol, Türkiye’nin en büyük aşiretlerinden İzol aşiretinin reisi. Hilvan’dan Malatya’ya kadar uzanan aşiretin yaklaşık 30 bin oyu var. Refah Partisi ve Fazilet Partisi’nin kurucularından olan İzol, 20 ve 21. dönemde Urfa milletvekili olarak Meclis’e girdi. AK Parti’nin kuruluşunda da yer alan Zülfikar İzol, 22 ve 23. dönemde Meclis’e girerek dört dönemdir milletvekilliği yapıyor.
AK Parti’nin Urfa milletvekillerinden diğer bir isim ise Eyüp Cenap Gürpınar. Kendisi Siverek bölgesinde itibar gören merhum Şeyh Halit Gürpınar’ın oğlu. Anavatan Partisi’yle başladığı siyasi hayatını bu dönem AK Parti’de devam ettiriyor. Devlet Bakanlığı da yapan Gürpınar’ın Meclis’te dördüncü dönemi.
...devamı ikinci yazıda...