Petkim:İhaleden önce Nazarbayev, Tamince ile tatil yaptı

http://www.haberturk.com/haber.asp?id=28371&cat=130&dt=2007/07/08

İhaleden önce Nazarbayev, Tamince ile tatil yaptı
Petkim'in ortaklarından biri de Rixos Otelleri'nin sahibi Fettah Tamince mi? Serpil Yılmaz yazdı.
08.07.2007 12:09
Petkim'in yüzde 51'in 2 milyar 50 milyon dolara satılması, hem rakamın büyüklüğü hem de alıcılarının enerji ve kimya piyasasının "kontrol" elemanları olması nedeniyle dikkat çekiyor.

İlk tepkiler Petkim'e en yüksek teklifi veren Rus-Kazak sermayesinin kurduğu TransCentralAsia Petrochemical Holding ortak girişiminin finans ayağını oluşturan Troika Dialog'un Yönetim Kurulu Başkanı'nın Ermeni asıllı yatırımcı Ruben Vardanian "ulusal tavır" açısından sancı yaratıyor.

Troika Dialog'un Rus sermayedarları ile işbirliği, grubun Rusya Federasyonu Başkanı Vladimir Putin'e yakınlığı olarak yorumlanıyor.

Enerji stratejistleri açısından iki Kazak grubuyla birlikte Rus sermayesinin de işin içinde olması, Türkiye'nin çokuluslu işbirliğindeki risklerini dağıtıyor.
Konsorsiyumun spekülasyon yaratan bir diğer ortaklığı da Industrail Group Eurasia'nın hissedarı olduğu Turan Alem Bank. Bu banka Kazakistan'ın en büyük bankası. İki bankanın birleşmesi ile kuruldu. Başkanı olarak da Mukhtar Ablyazov görünüyor.

Ablyazov'un, Bakü ve Moskova'da büyük hacimli inşaat yatırımları da bulunuyor.
Ancak Petkim ihalesinde Kazak madenlerinin sahibi Eurasia'nın en büyük hissedarı, Avrupa-Asya Yahudi Kongresi Başkanı İsrail kökenli Alexander Machkevich'in de olduğu söyleniyor.

Machkevich, New York ve Londra madencilik sektöründe etkin olan bir yatırımcı. İşadamının Türkiye'de otel de satın aldığı ileri sürülüyor.
Mukhtar doğum gününde

Mukhtar Ablvazoy, Türkiye'nin yeni tanıdığı biri değil. Turan Alem, Şekerbank'ın yüzde 35 hissesini satın almıştı. Ablvazoy aynı zamanda 1998 yılında Kazakistan Enerji Bakanlığı görevini yürüttü.

Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbeyev'e muhalefet ettiği gerekçesiyle bir yıl hapis yattı, affa uğradı ve 2003 yılında Moskova'ya yerleşti.

Mukhtar, ihalenin yapıldığı günün akşamı, Astana'nın Kazakistan'ın başkenti ilan edilmesinin yıldönümü olan 6 Temmuz'da verilen devlet resepsiyonuna yetişti. Aynı zamanda Nazarbayev'in doğum gününün de kutlandığı akşamda, Kazakistan'da otel, alışveriş merkezi, tekstil ve makarna fabrikası, bankası olan Okan Holding'in Başkanı Bekir Okan bulunuyordu.

Ruslarla yaptığı uzun dönemli petrol ve doğalgaz anlaşmalarıyla Türkiye'den geçen boru hatları projelerine mesafeli duran Kazakistan'ın ilişkileri çok boyutlu.
Nazarbayev'in Türkiye sevgisi

Kazakistan Devlet Başkanı Navarbayev'in Antalya'nın Kemer bölgesinde evi var.
Önceki hafta Nazarbayev, eşinden ayrılan kızını da yanına alıp moral tatili için ailece Antalya'ya gelmişti.

Burada Nazarbayev Türkiye'den tek teması Kazakistan'da son iki yılda yaptığı yatırımlarla "yeni gözde" haline gelen Rixos Otelleri'nin sahibi Fettah Tamince ağırladı.

Evin yemeği, servisleri Tamince tarafından karşılandı. İşin ilginç yanı Tamince, Nazarbeyev'i ağırladığı saatlerde minik oğlu geçirdiği ginger kazasından dolayı komadaydı.

Tamince, hastane ile Nazarbayev arasında mekik dokudu. Tamince, Nazarbayev'in doğum günü partisinde yer alamadı. Ancak Tamince'nin Petkim'in ortakları arasına girecek Türk şirketleri arasında karşımıza çıkması sürpriz olmayacak.

Tamince, Astana'da yaptığı Kazakistan Barış Sarayı ve Rixos oteli'nin yanı sıra toplam 1.2 milyon dolarlık 3 büyük projeye de imza atıyor.
Ceyhan'da rafineri izni alan İtalyan Eni firmasıyla Samsun-Ceyhan petrol boru hattı yapımına başlayan Çalık'a da ortaklık teklifi götüren TransCentralAsia konsorsiyumu, henüz bu gruptan olumlu bir yanıt almadı.

Petkim'in hammaddesini kullanan Akkök ve Anadolu Grubu ile birlikte ihaleye giren Ülker ve bir başka Kazak şirketinin kurduğu Hokan Cemicals Ortak Girişim Grubu, ihaleden en son 1 milyar 550 milyon dolar vermişti.
İhalede Petkim'in İzmit Yarımca'daki kompleksinde yer alan sosyal tesislerin, Kocaeli Üniversitesi kampusuna verilmesi bekleniyordu, özelleştirme ile üniversitenin bu beklentisi de son buldu.

Şimdi gözler 5'i İzmit'te Tüpraş'a komşu alanda 5 fabrikası, Aliağa ile birlikte 14 fabrikası, 8 ortak tesisi, elektrik üretim ünitesi, liman ve barajlarıyla Türkiye'nin en gözde şirketi Petkim'i alarak, rafineri ve gazdan etilen üretimi yatırımı yapacaklarını açıklayan yeni sahiplerinde.

http://www.haber3.com/haber.php?haber_id=260152

İşte Petkim'in ilişki haritası !

Petkim ihalesinin ardından Rus, Kazak ve Amerikalı ortaklar, Ermeni ve Yahudi lobilerinin etkin isimleri çıkmıştı. Bunlara Malezya'nın eski bakanlarından Daim Zeynuddin eklendi.

15 Temmuz 2007 14:41
Petkim ihalesine geri dönmemek mümkün değil. En başta geçen hafta yapılan ihalede Petkim'in yüzde 51'ine 2 milyar 50 milyon dolar veren TransCentralAsia'nın sözcüsü ve InterConsult'un patronu Haluk Recai Ulusoy'un konsorsiyum hisselerini yeni ortaklıklara açık bıraktıklarını kesin bir dille ifade etmesi ve "şeffaf" bir tutum takınmaması, gazeteci reflekslerini diri tutuyor.

İhalenin hemen sonrasında Petrol-İş Sendikası Genel Başkanı Mustafa Öztaşkın, "Aldığımız duyumlara göre şirket, Rus, Kazak ve Malezya bağlantılı" diyordu. Bu cümleden hareketle daha önceki yazımda yer vermediğim Malezya tarafına bakacağım.

Malezyalı eski bakan
Malezya'nın Türkiye'ye ilgisi malum, her ihalede bir biçimde karşımıza çıkıyorlar.

2004 yılında İstanbul'a Sarıyer-Anadolukavağı arasında bir üçüncü Boğaz köprüsü ihalesi gündeme gelmişti ve burada projesini Başbakan Erdoğan'a sunan Malezya'nın önde gelen gruplarından Renong'un patronu Tan Sri Halim Saad'dı. Saad, yakın zamanda, eski Malezya Maliye Bakanı Run Daim Zeynuddin'in yeğeniyle evlendi. Zeynuddin, Malezya'nın en zengin 5 kişisinden biri.

Daim'in yakın dostu ise Petkim'de karşımıza çıkan Invest Group Eurasia'nın ve bu grubun büyük hissedar olduğu Turan Alem Bank (Şekerbank'ın yüzde 34'ünü almıştı) Yönetim Kurulu Başkanı Mukhtar Ablyazov.

Ablyazov, Kazakistan'da bankacılığı kadar inşaat yatırımlarıyla da anılan bir yatırımcı. Rusya'da toplam 1 milyon metrekare inşaat yapıyor, Bakü'deki otelleri yeniliyor.

Ulusal strateji mi, kimlik mi?
Petkim ihalesine Limak da girmişti. Limak, İsrail'in petrokimya alanında en büyük şirketlerinden Carmel ile ihalede yer almıştı, çekildi. Limak Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Özdemir'e "Petkim ortaklık yapılarını" soruyorum; "Biz daha önceden havayolu şirketi mi görmüştük, Hamdi Akın görmüş müydü? Finansman gücü olan girer ve bu işi en iyi yapacak ekibi kurar. İhalelerde iki noktaya takılabilirsiniz. Birincisi, kara para var mı? İkincisi ülke güvenliğini etkiliyor mu?" diyor.

Bu sorulara şu an itibariyle "Evet" yanıtı veremiyorum. Söz konusu konsorsiyumun ortaklarından Rus bankası Troika Diyalog'un finansal gücünden şüphe etmiyoruz. Ancak bankanın Yönetim Kurulu Başkanı Ruben Vardanian'ın da diasporadaki Ermeni örgütlenmeleriyle yakın ilişkiler içinde olduğunu biliyoruz. Bu şu demek: Uluslararası arenada Türkiye'yi soykırım iddiasıyla zora sokan Ermeni diasporasını finanse eden bir ortakla karşı karşıyayız. Vardanian sade bir Ermeni olsaydı, etnik kimliğini sorgulamayacaktık.

Machkevic'i Tamince tanıştırdı
İhalede Ablyazov'un şirketi Eurosia'da isim karmaşası sürüyor. Kazakistan'da Ablyazov'un ortak iş yaptığı Euro-Asian Group'un (EAJC) Yönetim Kurulu Başkanı Alexsander Machkevic'in adı ortalıkta anılmıyor. Dünya krom rezervinin yüzde 20'sini barındıran Kazakistan'ın krom kralı Machkevic'in şirketi ile Ablyazov'un "akrabalığı" sumen altı ediliyor.

Machkevic, aynı zamanda Avrasya Yahudi Kongresi Başkanı. Belçikalı bir grupla ortaklığı var ve bu ülkede kara para soruşturması geçirdi.

Machkevic, Cengiz İnşaat'ın aldığı Eti Alüminyum ihalesine hevesliydi. İhalede Tamince'nin şirketi Fine Group ile hareket ediyordu. İşadamının Türkiye'ye 3 kez geldiği, Başbakan Erdoğan'la görüştüğü bile öne sürülüyor. Machkevic'i Türkiye'ye getiren Rixos Otelleri'nin sahibi Fettah Tamince.

Tamince'yi kamuoyu "Rusların parasını getiren adam" olarak tanımıştı. Tamince'yi de Kazakistan'a Machkevic soktu. Tamince'nin Kazakistan'da 1.5 milyar dolar civarında yatırımı sürüyor.

Tamince, Petkim ihalesi olduğu günlerde Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'i Antalya'da ağırlıyordu. Aynı saatlerde Tamince'nin ginger kazası geçiren oğlu ise komadaydı. Tamince, Nazarbayev ilişkisi ihaleden sonra kesilmedi. Tamince, Bodrum Rixos'ta tatilini yapan Nazarbayev'i bugün de eski Bakırköy Belediye Başkanı Ali Talip Özdemir'in kayınpederi Nuri Özaltın'ın Antalya'daki oteli Gloria Golf Resort'ta ağırlayacak.

En iyi "iş görüşmesi" golf oynarken yapılır diye biliriz, bakalım Antalya'daki yeşil deliklerden, yeşil dolarlar görünecek mi?

'Kafaya koydular, alacaklar'
Petkim konsorsiyumunun dokusunda Amerikan, Yahudi, Ermeni, Rus, Kazak ve Malezyalı alt-üst kimlikli bir yapı var. İhalenin en önemli bacaklarından biri, yılda 10 milyon ton ham petrol işleme kapasitesi olan rafineri kurulması imkanının olması. Avrupa yeni rafineri kurulmasına imkân vermiyor. Türkiye bu nedenle stratejik bir önemde. Dünyanın en büyük enerji oyuncusu Rusların bu hamlenin gerisinde kalmadıklarını, Kremlin'in dostu Troika Dialog gösteriyor. Troika, Vardanian patenti taşıyor diye anlatmıştık. Şirketin Dialog bölümü ise Amerika merkezli. Dialog, Rus asıllı Arkady Straikovsky'den geliyor.

İhaleden son turda 'mola' isteyerek çekilen Socar-Turcas konsorsiyumun lideri Erdal Aksoy'dan da bir değerlendirme aldım.

"P"sini bilmiyorlar
Aksoy "Petkim ihalesine ilk 18 firma ilgi gösterdi, bunlardan 8'i girdi, 5'i yarıştı. İhale sürecinde endüstriyel rakiplerime baktım, ilk 18'de yer alan 4 büyük kuruluş girmedi. Son 5 firma içinde rakip olarak Carmel-Limak ve Çalık-IO (Hintli ortak) vardı. Bizim konsorsiyumda Socar, KazMunaiGaz'ı da dahil ediyordu. İhalede verdiğimiz molada "Bunlar fiyat ne olursa olsun alacaklar, çekilelim" kararı verdik ve çekildik. Hiçbiri petrokimyanın "p"sini bilmiyor" diyor.

Kazaklar turizme de meraklı
Yazıyı bitirmeden Haluk R.Ulusoy'la ilgili de birkaç bilgi kırıntısı vereyim. Kazdağları'nın en şık küçük otellerinden Manici Kasrı'nın ortağı. Türkiye'de 1987'den beri faaliyet gösteren Bahreyn merkezli TAIB Bank Yatırım Bankası'nın yöneticilerindendi. Bankanın büyük hissesi geçen aylarda Dubai Şeyhi El Maktum'un şirketine satıldı. Buradan bir şey çıkar mı, bilmiyorum.

Yine bir ilişki ararsak, Bodrum Kempinski'nin yüzde 75'i Nazarbayev'in damadı Timur Kulibayev'in Yönetim Kurulu Başkanı olduğu KazMuaniGaz'ın. Yüzde 25'i ise Aysir İnşaat'ın. Aysir'in CEO'su GS'nin yöneticilerinden Tunca Hazinedaroğlu'nın eşi Elif Hazinedaroğlu.

Kazakistan ekonomisini elinde tutan Kulibayev'in Petkim ihalesine desteği açıklandı.
Kazaklar için "Türkiye'ye denizden kuşattılar" diyebilir miyiz?